Dziś w kraju i na świecie (czwartek, 31 lipca)

Dziś jest czwartek, dwieście dwunasty dzień roku. Wschód słońca o godz. 4.52, zachód o godz. 20.30. Imieniny obchodzą: Adam, Emilian, Helena, Iga, Ignacy i Jan.

Kartka z kalendarza

106 lat temu (1919 r.) Sejm Ustawodawczy ratyfikował traktat wersalski.

97 lat temu (1928 r.) Halina Konopacka zdobyła na igrzyskach w Amsterdamie pierwszy w historii złoty medal olimpijski dla Polski.

Jak działa cashback i w jaki sposób sprawdza się przy zakupach przez internet? Małopolska na czele pod względem bezpieczeństwa na drogach

93 lata temu (1932 r.) w Gdyni po raz pierwszy obchodzono Święto Morza.

91 lat temu (1934 r.) Stefan Starzyński został mianowany komisarycznym prezydentem Warszawy.

81 lat temu (1944 r.) Komendant Główny Armii Krajowej gen. Tadeusz Komorowski „Bór” wydał dowódcy Okręgu AK Warszawa Miasto płk. Antoniemu Chruścielowi „Monterowi” rozkaz o rozpoczęciu 1 sierpnia 1944 r. o godz. 17 powstania w Warszawie.

78 lat temu (1947 r.) władze komunistyczne zakończyły Akcję „Wisła”, w czasie której w ciągu trzech miesięcy na Ziemie Zachodnie i Północne przesiedlono przymusowo z woj. krakowskiego, lubelskiego i rzeszowskiego - według szacunków Sztabu Generalnego WP - ponad 140 tys. osób, głównie Ukraińców i Łemków.

72 lata temu (1953 r.) w Zakopanem zmarł Kornel Makuszyński, pisarz, felietonista, krytyk teatralny, autor książek dla dzieci i młodzieży, m.in.: „Przygody Koziołka Matołka”, „Szatan z VII klasy”, „O dwóch takich, co ukradli księżyc”. Urodził się 8 stycznia 1884 r. w Stryju na dzisiejszej Ukrainie.

66 lat temu (1959 r.) w Warszawie otwarto most Gdański.

58 lat temu (1967 r.) w Krakowie urodził się Grzegorz Turnau, kompozytor, wokalista, poeta, wykonawca poezji śpiewanej; przez wiele lat związany z krakowską Piwnicą pod Baranami, autor takich utworów, jak „Bracka”, „Cichosza”, „Między ciszą a ciszą”.

21 lat temu (2004 r.) w Warszawie uroczyście otwarto Muzeum Powstania Warszawskiego.

9 lat temu (2016 r.) w Brzegach koło Krakowa papież Franciszek odprawił mszę kończącą 31. Światowe Dni Młodzieży.

POLSKA

W związku z obchodami 81. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego dziś o godz. 11 w Dużej Auli Politechniki Warszawskiej (pl. Politechniki 1) rozpocznie się uroczysta Sesja Rady m.st. Warszawy.

W południe kwiaty i wieńce pod pomnikiem Powstańców Warszawy Batalionu AK „Kiliński” (pl. Powstańców Warszawy) złożą m.in.: prezydent Andrzej Duda, prezydent elekt Karol Nawrocki oraz marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska.

O godz. 18 rozpocznie się uroczysta polowa msza święta na pl. Krasińskich. Wezmą w niej udział: powstańcy, prezydent Andrzej Duda, prezydent elekt Karol Nawrocki, marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska.

O godz. 19 odbędzie się Apel Pamięci oraz składanie kwiatów pod pomnikiem Powstania Warszawskiego (pl. Krasińskich). Planowane jest wystąpienie prezydenta Andrzeja Dudy. Wieńce złożą m.in.: prezydent RP, prezydent elekt Karol Nawrocki i marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska.

Dziś o godz. 10 Senat wznowi przerwane w środę wieczorem dwudniowe posiedzenie. Izba zajmie się na nim m.in. zmianami w ustawie o Karcie Nauczyciela i drugim czytaniem projektu o zmianie ustawy o prawie oświatowym. Przewidziano też głosowania nad ustawami, którymi senatorowie zajmują się na posiedzeniu.

Dziś przed południem odbędzie się konferencja prasowa nowego ministra sprawiedliwości, prokuratora generalnego Waldemara Żurka. Były już sędzia krakowskiego sądu okręgowego został powołany na funkcję szefa MS w miniony czwartek i przejął tym samym resort po Adamie Bodnarze - senatorze KO i byłym Rzeczniku Praw Obywatelskich. 

Dziś w Warszawie zostanie podpisana umowa, na mocy której Wojsko Polskie otrzyma 25 amerykańskich czołgów saperskich M1150 ABV. Chodzi o maszyny zbudowane na podwoziu czołgu M1 Abrams, służące do usuwania pól minowych i umocnień. Polskie wojska lądowe otrzymają te maszyny na podstawie aneksu do umowy na dostawę dla Wojska Polskie 116 czołgów M1A1 Abrams, które obecnie są wdrażane do służby.

Aneks do umowy opiewać ma na ok. 115 mln dolarów netto; poza dostawą samych pojazdów przewidziano też pakiet logistyczny i szkoleniowy oraz zapas części zamiennych. Czołgi saperskie trafią do Polski w 2029 roku.

Główny Urząd Statystyczny poda dane dot. m.in. szybkiego szacunku wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w lipcu 2025 r.; wstępnego szacunku głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych w 2025; produkcji wyrobów przemysłowych w 2024 r.

W czwartek w Sądzie Okręgowym w Warszawie odbędzie się rozprawa w sprawie Katarzyny A., ps. „Babcia Kasia”, podczas której sąd rozpozna apelację obrońcy oskarżonej. 25 listopada 2024 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia wymierzył jej karę łączną 10 miesięcy ograniczenia wolności, zobowiązując do wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym za naruszenie nietykalności cielesnej wolontariusza Fundacji Pro-Prawo do Życia podczas pikiety obrońców życia. Sąd zobowiązał ją również m.in. do zapłaty na rzecz pokrzywdzonego 3 tys. zł tytułem nawiązki. Chodzi o wydarzenia z 1 maja 2022 roku.

W czwartek (31 lipca) Sąd Okręgowy w Szczecinie ma ogłosić wyrok w sprawie tzw. afery melioracyjnej, w której jednym z oskarżonych jest Stanisław Gawłowski, senator, były sekretarz Platformy Obywatelskiej i wiceminister środowiska.

Proces w sprawie nieprawidłowości przy 26 inwestycjach Zachodniopomorskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Szczecinie trwa w Sądzie Okręgowym w Szczecinie od stycznia 2020 r. Śledztwo prowadzono od 2013 r. Akt oskarżenia liczył ponad 1100 stron i obejmował 32 osoby. 

Prokuratura przedstawiła oskarżonym 94 zarzuty, m.in. łapownictwa i prania brudnych pieniędzy. Głównym wątkiem śledztwa było ustawianie przetargów na prace melioracyjne, realizowane również dzięki wielomilionowym dotacjom UE. 

Wśród oskarżonych znalazł się Stanisław Gawłowski, obecnie senator Koalicji Obywatelskiej. Prokuratura Krajowa postawiła politykowi siedem zarzutów, w tym pięć korupcyjnych. Prowadzący postępowanie prok. Witold Grdeń z PK domaga się dla Gawłowskiego kary 6,5 roku pozbawienia wolności oraz 180 tys. zł grzywny. Stanisław Gawłowski, w czasie śledztwa i procesu, nie przyznał się do zarzucanych mu czynów. Podkreślał, że przed sądem stanął „z powodów czysto politycznych”. 

ŚWIAT

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Luksemburgu orzeknie, czy prawo Unii dopuszcza zasiadanie w składach Izby Cywilnej sędziów SN, których wyznaczono do orzekania w tej izbie w drodze zarządzenia Pierwszej Prezes SN i czy orzekając w takim składzie SN może zostać uznany za sąd spełniający standardy prawa Unii.

Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu ogłosi decyzję w sprawie złożonej przez dziennikarkę tygodnika "Polityka" Ewę Siedlecką skargi, dotyczącej jej zatrzymania w 2017 roku podczas demonstracji w Warszawie. Skarga dotyczy domniemanego naruszenia art. 5. Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (mówiącego o prawie do wolności i bezpieczeństwa), artykułu 10. (wolność wyrażania opinii) i art. 11 (wolność zgromadzeń i stowarzyszania się). 10 czerwca 2017 r. w ramach protestu, zorganizowanego przez Obywateli RP, około 100 osób, w tym dziennikarka, usiadło na trasie planowanego pochodu uczestników zgromadzenia poświęconego rocznicy katastrofy smoleńskiej. Zostali przez funkcjonariuszy wyniesieni z ulicy, następnie przez ponad dwie godziny byli legitymowani. W tym czasie nie mogli kontaktować się z adwokatami. Zdaniem skarżącej doszło więc do faktycznego pozbawienia jej wolności (według funkcjonariuszy obywatele pozostawali tylko „do dyspozycji policji”). W jej ocenie, była to wówczas stała praktyka, zmierzająca do ograniczenia konstytucyjnej wolności zgromadzeń. Polski sąd odrzucił te argumenty, uznając, że skoro policja ma prawo legitymować, to nie ma znaczenia, jak długo to robi.

W Kijowie Rada Najwyższa (parlament) Ukrainy powinna rozpatrzyć pilny prezydencki projekt ustawy, mającej przywrócić niezależność organów antykorupcyjnych: Narodowego Biura Antykorupcyjnego Ukrainy (NABU) i Specjalistycznej Prokuratury Antykorupcyjnej (SAP). Ustawa ma odwrócić zmiany z 22 lipca, które pozbawiały obie instytucje autonomii, podporządkowując je nadzorowanemu przez prezydenta Wołodymyra Zełenskiego prokuratorowi generalnemu. Przeciwko zmianom protestowali Ukraińcy w kilkunastu miastach w ogarniętym wojną kraju. Skrytykowały je także Komisja Europejska i niektóre unijne stolice. NABU zostało powołane w 2014 roku. Jego utworzenie było jednym z warunków współpracy Ukrainy z UE i MFW. # # #

Dziś wiceszef MON Cezary Tomczyk uda się na Litwę na spotkania dotyczące programu Tarcza Wschód i analogicznego programu Bałtyckiej Linii Obrony, który powstaje w państwach bałtyckich.

Tomczyk spotka się z wiceministrami obrony Litwy – Orijaną Mašale i Tomasem Godliauskasem; rozmowy będą poświęcone przede wszystkim wymianie doświadczeń dotyczących budowy polskiej Tarczy Wschód oraz Bałtyckiej Linii Obrony.

W ramach wizyty polska delegacja odwiedzi też poligon w Rudnikach, gdzie powstaje jedno z największych miasteczek wojskowych przeznaczonych dla sił sojuszniczych, w tym przede wszystkim rozmieszczanej na Litwie niemieckiej brygady.

W trakcie wizyty przedstawiciele MON zapoznają się również z projektem nowoczesnego składu materiałowego zlokalizowanego w pobliżu granicy litewsko-białoruskiej. Podobne instalacje powstają w Polsce jako istotny element Tarczy Wschód.

SPORT 

Polscy siatkarze dziś o godz. 13 zmierzą się z Japonią w ostatnim z ćwierćfinałów Ligi Narodów. Biało-czerwoni walczą w chińskim Ningbo o szósty medal tej imprezy z rzędu i siódmy we wszystkich rozgrywkach pod wodzą trenera Nikoli Grbica. W czerwcu w pierwszym turnieju fazy interkontynentalnej w chińskim Xi'an pokonali tego rywala 3:1. Obie drużyny występowały jednak wówczas w zupełnie innych zestawieniach. Jeśli Polacy pokonają Japończyków, to w półfinale czekają już na nich Brazylijczycy, którzy w środę pokonali w ćwierćfinale Chiny 3:1.